در چند ماه اخیر حجم بالایی از برنامه‌های تلویزیونی به تبلیغ جشنواره جام‌جم اختصاص یافته است. با اعلام اختلال در سیستم رأی‌گیری جشنواره تلویزیونی جام‌جم و اعلام وجود ردپای یک شرکت مخابراتی در ایجاد این اختلال، دعوای بین برنامه برنده باش و نود بر سر بهترین برنامه تلویزیون، ابعاد گسترده‌ای پیدا کرد.
 

اختلال در سیستم اخذ آرای مردمی پنجمین جشنواره تلویزیونی جام‌جم باعث شد یک رویداد خنثی ناگهان به بحث مهمی تبدیل شود. محمود احمدی‌افزادی، دبیر جشنواره جام‌جم اعلام کرد: یکی از شرکت‌های مجوزدار وزارت ارتباطات نقش اصلی را در جابه‌جایی آرای مردمی داشته است. این سخنان چند ساعت بعد از توئیت وزیر ارتباطات درباره رأی‌گیری جشنواره جام‌جم و اعلام ارسال اطلاعات این اختلال به پلیس فتا اعلام شد.

احمدی‌افزادی گفت: «در حال حاضر کمیته بررسی فنی و مرکز صیانت و حفاظت سازمان صدا و سیما با همکاری پلیس فتا در حال پیگیری قانونی این موضوع برای برخورد با عامل یا عاملان تخلف در شرکت مذکور هستند.»

وی تأکید کرد: «همچنین گزارش تخلف این شرکت به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ارائه شده و خواستار برخورد قانونی آن‌ها نیز شده‌ایم و امیدواریم با حساسیتی که وزیر ارتباطات در خصوص حفاظت از حق‌الناس دارد، شاهد پیگیری قاطع این وزارتخانه هم باشیم.»

دبیر پنجمین جشنواره تلویزیونی جام‌جم با بیان اینکه دستگاه‌های مسئول در حال بررسی دقیق ابعاد این تخلف هستند، تصریح کرد: «سازمان صدا و سیما در عین حال با تشکیل پرونده این موضوع از متخلف یا متخلفان به پلیس فتا شکایت کرده و خواستار اقدام قانونی لازم شده است.»

برنده شدن در جشنواره جام‌جم که یک رقابت درون‌سازمانی میان برنامه‌های تلویزیونی است، برخلاف جشنواره فجر که برنده‌اش سیمرغ می‌گیرد و آن سیمرغ می‌تواند باعث تبلیغ فیلم برای اکران شود، هیچ کارکردی جز جایزه‌ای برای سازنده ندارد، حتی می‌شود گفت که برنده جشنواره جام‌جم هیچ تضمینی برای ادامه تولید برنامه ندارد، همانگونه که برنامه «دورهمی» که سال‌ها جزو بهترین‌های سیما بود و امسال نیز در جشنواره جام‌جم حاضر بود، به پایان رسیده و مشخص نیست سری بعدی آن تولید خواهد شد یا خیر.

تبلیغ جام‌جم در اوج بی‌پولی
با آغاز جشنواره جام‌جم، همه شبکه‌های تلویزیونی و برنامه‌های شاخص تلویزیون در خدمت این جشنواره قرار گرفتند. تبلیغات پرحجم جشنواره تلویزیونی جام‌جم در زمانی که صداوسیما برای تولید برنامه‌های عادی هم به دنبال اسپانسر است، طبق تعرفه منتشر شده از سوی اداره بازرگانی صداوسیما برای هر ثانیه آگهی باید چند میلیون تومان هزینه پرداخت شود، اختصاص این حجم بزرگ برای تبلیغ یک جشنواره داخلی که خروجی‌اش تاثیر چندانی بر تولیدات سیما ندارد، چه معنایی جز هدر دادن بیت‌المال خواهد داشت؟!

بحرانی ناشی از دور شدن از اصل موضوع
دور شدن صداوسیما از کارکردهای فرهنگی و اجتماعی و توجه بیش از حد به بحث سرگرمی در تلویزیون، یکی از آفاتی است که رسانه ملی را درگیر خود کرده است. عرفی‌شدن بعد سرگرم‌کنندگی تلویزیون منجر به رقابت‌های بی‌مورد در میان برنامه‌های سرگرم‌کننده شبکه‌های مختلف تلویزیونی می‌شود. آنچه در جشنواره جام‌جم شاهد آن هستیم رسمیت بخشیدن به این هویت تصنعی رسانه ملی است. هر برنامه‌ای که بیشتر جنبه‌های سرگرم‌کننده داشته باشد شانس بیشتری برای انتخاب به عنوان بهترین برنامه را دارد.

جام‌جم؛ جشنواره‌ای بی‌هدف. اما پرهیاهو
در چند ماه اخیر حجم بالایی از برنامه‌های تلویزیونی به تبلیغ جشنواره جام‌جم اختصاص یافته است. جشنواره تلویزیونی «جام‌جم» اولین بار در سال ۹۰ برگزار شد. پیش از آن یعنی از سال ۹۰ تا امسال تلویزیون جشنواره مشابهی با نام جشنواره سیما داشت.
امسال شاهد دوره پنجم جشنواره هستیم؛ رویدادی درون‌سازمانی که مردم را نیز درگیر خود کرده است. جشنواره جام‌جم دارای فراز و فرودهایی بوده است و از سال ۹۲ تا ۹۵ عملا این جشنواره داخلی تعطیل شده بود که نشانه‌ای از جدی نبودن نگاه صداوسیما به این جشنواره بود، اما از سال پیش مجدداً این جشنواره احیا شد و در زمستان سال ۹۶، دوره چهارم آن برگزار شد.
رأی‌گیری بخش مردمی پنجمین جشنواره جام‌جم از ۲۳ بهمن ماه آغاز شده است. طبق آمار ستاد خبری این جشنواره تا پنج‌شنبه ۹ اسفند ماه بیش از ۴۰ میلیون رأی از طریق USSD و روبیکا رأی داده بودند.
طبق این اطلاعات تا پنج‌شنبه در گروه سریال «پایتخت‌۵» و «بانوی عمارت»، برنامه‌های شاخص «نود» و «برنده باش»، برنامه‌های پرمخاطب «حالا خورشید» و «سمت خدا»، مجریان برتر مرد «رضا رشیدپور» و «نجم‌الدین شریعتی»، مجریان برتر زن «مژده لواسانی» و «فاطمه امینی»، تیتراژهای برتر «دورهمی» و «شبی با عبدی»؛ بازیگران برتر زن «مریم مومن» و «ریما رامین‌فر» و بازیگران برتر مرد «حسام منظور»، «بهرام افشاری» به ترتیب صدرنشین شدند.

بازتاب یک اختلال در فضای مجازی
تصور اینکه اختلال در رأی‌گیری یک جشنواره داخلی تلویزیون به تیتر و عکس اول رسانه‌ها تبدیل شود، کمی سخت بود، اما دوقطبی ناشی از تصمیمات صداوسیما و شبکه ۳ سیما، باعث شد تا این اتفاق بیفتد. بحران‌سازی کاغذی باعث شد تا فضای مجازی به سوژه جدیدی برای ایجاد بحران دست پیدا کند. همین قضیه در نهایت پای وزیر ارتباطات را به ماجرا باز کرد. آذری‌جهرمی با انتشار توئیتی به روند ایجاد اختلال در رأی‌گیری جشنواره جام‌جم پرداخت و نوشت: «گزارش بررسی تکمیلی در حال نهایی شدن است. نتایج برای رسیدگی به صداوسیما و

پلیس فتا ارسال خواهد شد.»
ستاد خبری جشنواره جام‌جم، اختلال در سامانه نظرخواهی را ناشی از استقبال مردمی از آن می‌داند. تلویزیون مدعی است اصالت آرای رسیده در بازه زمانی بروز اختلال در حال بررسی است و روند رأی‌دهی نیز مطابق روال گذشته از امروز مجدداً آغاز می‌شود و تا پیش از اختتامیه ادامه خواهد داشت.